Δείτε τον κατάλογο     Κατεβάστε το αρχείο     Εκτυπώστε την σελίδα  
ΒΡΙΣΚΕΣΤΕ ΕΔΩ:   Αρχική σελίδα > ΠΡΟΪΟΝΤΑ > Επεξηγήσεις > Φύλλα


Φύλλα

ΦΥΛΛΟ
Το φύλλο είναι το κατεξοχήν παραγωγικό όργανο. Για την τροφοδοσία του και την καλή λειτουργία του εργάζονται όλα τα υπόλοιπα μέρη του φυτού. Η ρίζα το προμηθεύει με νερό και ανόργανα συστατικά, τα προωθεί προς το βλαστό ο οποίος με τη σειρά του τα προωθεί προς τα φύλλα. Ο βλαστός επίσης παράγει τα φύλλα και τα στηρίζει στη θέση που πρέπει ώστε να δέχονται τη μεγαλύτερη ποσότητα ηλιακού φωτός για τη φωτοσύνθεση. Το φύλλο τώρα με τη σειρά του ανταποδίδει θα λέγαμε την εξυπηρέτηση, προσφέροντας στα υπόλοιπα μέρη του φυτού τα χρήσιμα προϊόντα της φωτοσύνθεσης. Το φύλλο είναι στην πραγματικότητα μια προεκβολή του βλαστού και στην ολοκληρωμένη του μορφή αποτελείται από το μίσχο, το τμήμα που το συνδέει με το βλαστό, το κεντρικό νεύρο, που αποτελεί τη συνέχεια του μίσχου μέσα στο φύλλο και τέλος το έλασμα, που είναι ο φωτοσυλλέκτης του φυτού. Οι μορφές των φύλλων είναι πάρα πολλές, όπως απλά ή σύνθετα, με μίσχο ή άμισχα ή άλλα παράξενα σχήματα.
       leaf                    


Σε τομή του φύλλου φαίνονται οι ιστοί που το αποτελούν, σχηματίζοντας μια πολύστρωμη δομή. Στην επιφάνεια των φύλλων, στην επιδερμίδα τους δηλαδή, σχηματίζονται τα στόματα, κατασκευές με τις οποίες το φύλλο πραγματοποιεί τις ανταλλαγές αερίων, διοξειδίου του άνθρακα (CO2), οξυγόνου (Ο2) με τη διαδικασία της αναπνοής και υδρατμών (Η2Ο), με τη διαδικασία της διαπνοής. Στη χώρα μας τα στόματα του φύλλου βρίσκονται κυρίως στην κάτω επιφάνεια του φύλλου. Μεταξύ της άνω και κάτω επιδερμίδας του φύλλου, εκτός των άλλων ιστών, υπάρχει και το φωτοσυνθετικό παρέγχυμα, με κύτταρα πλούσια σε χλωροπλάστες, με τους οποίους το φυτικό κύτταρο επιτελεί την μοναδική για τη ζωή διαδικασία, τη φωτοσύνθεση. Η διάρκεια του κύκλου ζωής ενός φύλλου μπορεί να είναι μικρότερη του ενός έτους, όταν πρόκειται για φυλλοβόλο φυτό ή μεγαλύτερη του έτους, όταν πρόκειται για αείφυλλο φυτό.

Τα μέρη ενός φύλλου και η ονοματολογία τους διαφέρουν στα δικότυλα, μονοκότυλα και γυμνόσπερμα. Στα δικότυλα το φύλλο έχει τρία μέρη, το έλασμα, το μίσχο και τον κολεό. Στα μονοκότυλα το φύλλο έχει δύο μέρη, το έλασμα και τον κολεό που περιβάλλει το βλαστό σε όλο το μεσογονάτιο από το οποίο εκφύεται το φύλλο. Στα γυμνόσπερμα το φύλλο έχει επίσης δύο μέρη, το έλασμα είναι βελονοειδές ή λεπιοειδές. Στα περισσότερα φύλλα διακρίνεται ένα σύστημα διακλαδώσεων, η νεύρωση που έχει δύο κύριους τύπους: την παράλληλη και την δικτυωτή διάταξη. Παράλληλη διάταξη νεύρων έχουν τα μονοκότυλα, ενώ δικτυωτή διάταξη νεύρων έχουν τα δικότυλα.
leaf1

 

Η ανατομική παρατήρηση ενός τυπικού φύλλου αποκαλύπτει ότι το όργανο αυτό συγκροτείται από εξειδικευμένους ιστούς με αυστηρά καταμερισμένους ρόλους. Η εξωτερική επιφάνεια του φύλλου καλύπτεται από την επιδερμίδα. Η περιοχή μεταξύ της προσαξονικής και της αποαξονικής επιδερμίδας (περιοχή μεσοφύλλου) περιλαμβάνει τα φωτοσυνθετικά κύτταρα (τα οποία περιέχουν χλωροπλάστες), τις ηθμαγγειώδεις δεσμίδες και στηρικτικούς ιστούς. Η επιδερμίδα συνήθως συγκροτείται από μία στρώση κοινών επιδερμικών κυττάρων (μονόστρωμη επιδερμίδα), ωστόσο η ύπαρξη πολύστρωμης επιδερμίδας δεν είναι ασυνήθιστο φαινόμενο, κυρίως σε ξηρόφυτα. Τα κοινά επιδερμικά κύτταρα των ανώτερων φυτών δεν διαθέτουν χλωροπλάστες. Τα κυτταρικά τοιχώματα ενός τυπικού επιδερμικού κυττάρου που προσανατολίζονται κάθετα στην επιφάνεια του ελάσματος ονομάζονται αντικλινή, ενώ αυτά που προσανατολίζονται παράλληλα επικλινή. Η εξωτερική επιφάνεια των επικλινών τοιχωμάτων των επιδερμικών κυττάρων καλύπτεται από μία λεπτή στρώση εφυμενίδας. Η εφυμενίδα δημιουργείται από την εναπόθεση των πολυμερών της υμενίνης (ή κουτίνης) και κηρών, με τη μορφή μίας συνεχούς υδρόφοβης στρώσης υλικών η οποία καλύπτει όλη την εξωτερική επιφάνεια του φύλλου και παρεμποδίζει την εξάτμιση του νερού. Τα ξηρόφυτα συνήθως διαθέτουν ισχυρή εφυμενίδα μεγάλου πάχους.

Κατά τη διάρκεια της οντογένεσης του φύλλου ορισμένα επιδερμικά κύτταρα διαφοροποιούνται και αποκτούν υψηλή εξειδίκευση. Μεταξύ αυτών περιλαμβάνονται και τα στομάτια. Τα στομάτια αποτελούν πόρους οι οποίοι σχηματίζονται μεταξύ δύο εξειδικευμένων κυττάρων, των καταφρακτικών κυττάρων. Τη σημαντικότερη ανατομική ιδιομορφία τους αποτελεί η χαρακτηριστική ανομοιόμορφη πάχυνση του τοιχώματός τους, ενώ τη σημαντικότερη φυσιολογική διαφορά από τα υπόλοιπα επιδερμικά κύτταρα αποτελεί η ύπαρξη χλωροπλαστών. Το άνοιγμα του πόρου του στοματίου ρυθμίζεται μέσω των μεταβολών του σχήματος των καταφρακτικών κυττάρων. Η διάταξη των στοματίων, αλλά και η μορφολογία των καταφρακτικών κυττάρων παρουσιάζεται διαφορετική μεταξύ των μονοκοτυλήδονων και δικοτυλήδονων φυτών. Στα παραλληλόνευρα φύλλα των μονοκότυλων τα στομάτια τοποθετούνται σε παράλληλες σειρές. Στα σιτηρά τα στομάτια χαρακτηρίζονται ως αλτηροειδή, επειδή τα επιμήκη καταφρακτικά κύτταρα έχουν τη μορφή αλτήρων. Παράλληλη διάταξη στοματίων παρατηρείται και στα κωνοφόρα. Στα δικτυόνευρα φύλλα των δικότυλων φυτών τα στομάτια κατανέμονται άτακτα, και ανήκουν συνήθως στο νεφροειδή τύπο, αφού τα καταφρακτικά κύτταρα έχουν μορφή ημισελήνου.

 

Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζουν και τα επιδερμικά εξαρτήματα στα οποία περιλαμβάνονται και οι τρίχες οι οποίες μπορεί να είναι μονοκύτταρες ή πολυκύτταρες, αδενώδεις ή μη αδενώδεις. Οι αδενώδεις είναι συνήθως πολυκύτταρες και συσσωρεύουν ή απεκκρίνουν προς το εξωτερικό περιβάλλον μίγματα ουσιών. Η περιοχή του φύλλου που παρεμβάλλεται μεταξύ των δύο επιδερμίδων ονομάζεται μεσόφυλλο και περιλαμβάνει το φωτοσυνθετικό παρέγχυμα, τις ηθμαγγειώδεις δεσμίδες και τους στηρικτικούς ιστούς. Τα κύτταρα του φωτοσυνθετικού παρεγχύματος διαθέτουν πολυάριθμους χλωροπλάστες και άφθονους μεσοκυττάριους χώρους, ώστε να διευκολύνεται η ανταλλαγή αερίων. Στα τυπικά φύλλα των δικότυλων το μεσόφυλλο απαρτίζεται από δύο τύπους φωτοσυνθετικού παρεγχύματος, το δρυφρακτειδές ή πασσαλώδες, και το σπογγώδες παρέγχυμα. Τα φύλλα αυτά ονομάζονται ετερόπλευρα. Τα πασσαλώδη κύτταρα παρουσιάζουν τη μορφή δοκών ή πασσάλων κάθετα προσανατολισμένων στην επιφάνεια του φύλλου. Διατάσσονται σε μία ή περισσότερες επάλληλες στοιβάδες προς την πλευρά της προσαξονικής επιφάνειας. Το σπογγώδες παρέγχυμα αποτελείται από έλοβα συνήθως, ακανόνιστα κύτταρα, με άφθονους μεσοκυττάριους χώρους. Η συγκρότησή του δίνει την εντύπωση σπόγγου. Τα ετερόπλευρα φύλλα είναι συνήθως και υποστοματικά.

Ο στοματικός πόρος σχηματίζει προς το εσωτερικό του φύλλου τον υποστομάτιο θάλαμο ο οποίος συνδέεται με το πλέγμα των μεσοκυττάριων χώρων. Σε ορισμένα είδη δικότυλων φυτών, ιδιαίτερα σε ξηρόφυτα, το σπογγώδες παρέγχυμα περιορίζεται στο μέσο του ελάσματος ή απουσιάζει, ενώ το πασσαλώδες παρέγχυμα καταλαμβάνει και τις δύο πλευρές του ελάσματος. Τα φύλλα που διαθέτουν την ανατομία αυτή ονομάζονται αμφίπλευρα ή ισοδιπλευρικά. Το μεσόφυλλο πολλών μονοκότυλων φυτών (π.χ. των περισσοτέρων αγρωστωδών) και γυμνοσπέρμων (π.χ. βελόνες κωνοφόρων) αποτελείται από έναν μόνο τύπο έλοβων φωτοσυνθετικών κυττάρων. Τα φύλλα αυτά χαρακτηρίζονται ως ομοιογενή. Οι ηθμαγγειώδεις (αγωγοί) δεσμίδες διασχίζουν το μεσόφυλλο και γίνονται αντιληπτές με τη μορφή των νευρώσεων. Στο έλασμα καταφθάνουν οι τελικές απολήξεις του συστήματος μεταφοράς που ξεκινά από τη ρίζα και διασχίζει όλο το βλαστό και το μίσχο. Η μεταφορά νερού και θρεπτικών συστατικών επιτελείται μέσω των αγγείων του ξύλου τα οποία εντοπίζονται στην πλευρά της δεσμίδας που βρίσκεται προς την προσαξονική επιφάνεια του φύλλου, ενώ η εξαγωγή των φωτοσυνθετικών προϊόντων γίνεται μέσω των στοιχείων του ηθμού τα οποία εντοπίζονται στη πλευρά της δεσμίδας που βρίσκεται προς την αποαξονική επιφάνεια. Οι ηθμαγγειώδεις δεσμίδες συνήθως προστατεύονται από σκληρεγχυματικές ίνες και περιβάλλονται από παρεγχυματικά κύτταρα του λεγόμενου δεσμικού κολεού.

Το φύλλο είναι περιοχή έντονης δραστηριότητας στα οποία πραγματοποιούνται οι παρακάτω διαδικασίες:
Φωτοσύνθεση
Τα φυτά έχουν την ικανότητα να μετατρέπουν απλές ανόργανες ενώσεις σε οργανικές, με τη βοήθεια της ηλιακής ενέργειας. Κατά τη φωτοσύνθεση η ενέργεια αυτή δεσμεύεται με τη μορφή χημικής, στις οργανικές ενώσεις που σχηματίζονται. Ο ατμοσφαιρικός αέρας εισέρχεται από τα στόματα των φύλλων και το διοξείδιο του άνθρακα που περιέχει, διαλύεται στο νερό το οποίο φτάνει στα φύλλα από τη ρίζα. Η χλωροφύλλη (χρωστική ουσία, που υπάρχει στα πράσινα μέρη του φυτού) δεσμεύει ένα μέρος από την ενέργεια του ήλιου. Το νερό με τη βοήθεια της ενέργειας που δεσμεύτηκε διασπάται στα συστατικά του, το υδρογόνο και το οξυγόνο (φωτόλυση). Το υδρογόνο και το διοξείδιο του άνθρακα σχηματίζουν χημικές ενώσεις, τα ζάχαρα και το οξυγόνο που απομένει από τη φωτόλυση του νερού φεύγει στον αέρα από τα στόματα των φύλλων. Τα φυτά φωτοσυνθέτουν μόνο με την ύπαρξη φωτός. Ορισμένα φυτά, που δεν έχουν χλωροφύλλη φωτοσυνθέτουν με τη βοήθεια άλλων χρωστικών ουσιών.

 Αναπνοή

Η λειτουργία κατά την οποία το φυτό προσλαμβάνει οξυγόνο από τον αέρα και αποβάλλει διοξείδιο του άνθρακα, λέγεται αναπνοή. Την ημέρα η αναπνοή γίνεται από τα στόματα και τη νύχτα από την επιδερμίδα των φύλλων. Κατά την αναπνοή το οξυγόνο χρησιμοποιείται για τις καύσεις των οργανικών ενώσεων από τις οποίες ελευθερώνεται ενέργεια για τις διάφορες λειτουργίες του φυτού.

  Διαπνοή
Το νερό είναι το κύριο συστατικό των φυτών και επιπλέον το μέσο με το οποίο μεταφέρονται μέσα από τα αγγεία οι διάφορες ουσίες. Το νερό που περισσεύει από όλες τις φυσιολογικές διαδικασίες, εξατμίζεται και αποβάλλεται από τα στόματα των φύλλων και του βλαστού στην ατμόσφαιρα. Η λειτουργία αυτή λέγεται διαπνοή και με αυτήν ανανεώνεται το νερό, που έρχεται από το έδαφος κι έτσι απορροφούνται νέες ουσίες που είναι απαραίτητες για την ανάπτυξη του φυτού και τη ρύθμιση της θερμοκρασίας των φύλλων.

Είδη φύλλων

leaf2

Εκτύπωση

" Η εταιρεία μας απευθύνεται κυρίως στο χονδρεμπόριο, στούς συσκευαστές, στους μεταποιητές, στην βιομηχανία τροφίμων και ασφαλώς στα καταστήματα λιανικής σε όλη την Ελλάδα "...