ΒΑΜΜΑ ΑΠΗΓΑΝΟΣ
Ο απήγανος Ruta graveolens (πήγανος, σιδερόχορτο, βρωμοπήγανος, πεγάνι, πηγάνι, Αγγλικά: common Rue, herb of grace, country man’s treacle, herbygrass, Γερμανικά: weinraute, Ισπανικά:  ruda de monte, arroda, erruda) είναι φυτό της οικογένειας των Ρουτιδών (Routaceae).

Είναι ένας αρωματικός και αειθαλής θάμνος με ύψος 60-90cm. Τα κοτσάνια γίνονται ξυλώδη κοντά στη βάση, αλλά παραμένουν ποώδη στις άκρες. Τα μακριά φύλλα του είναι κάπως σαρκώδη και συχνά καλυμμένα από ένα αλευρώδες χνούδι. Το πρασινογάλαζο φύλλωμα έχει έντονη και κάπως δυσάρεστη μυρωδιά όταν τριφτεί. Τα άνθη του αναπτύσσονται σε ταξιανθίες, πάνω από το φύλλωμα και ο καρπός του αποτελείται από 4-5 λοβωτές κάψουλες, που περιέχουν μεγάλο αριθμό σπόρων.

Ο απήγανος είναι γνωστός από τα αρχαία χρόνια, αναφέρεται ακόμη και στην Αγία Γραφή. Στην αρχαία Ελλάδα χρησιμοποιείτο ως εμμηναγωγό, αμβλωτικό, ως αντίδοτο δηλητηρίων και για τη καλυτέρευση της όρασης ενώ στην Παλαιστίνη, το χρησιμοποιούσαν κατά των επιδημικών νόσων. Ο Ιπποκράτης ειδικά το συνιστούσε, και ήταν το κύριο συστατικό του περίφημου αντίδοτου στο δηλητήριο του Μιθριδάτη. Θεωρούταν «αντιμαγικό» βότανο για αιώνες και σύμφωνα με κάποιες πηγές είναι το διάσημο φυτό που χρησιμοποίησε ο Οδυσσέας για να προστατέψει τον εαυτό του και τους άντρες του από τα ξόρκια της μάγισσας Κίρκης.

Η λαϊκή ιατρική έχει χρησιμοποιήσει κατά καιρούς τον απήγανο για τη θεραπεία της φυματίωσης, της σύφιλης, της λύσσας, της φαρυγγίτιδας και της ψώρας. Στην ευρωπαϊκή βοτανοθεραπευτική, χρησιμοποιείται στη θεραπεία παθήσεων πολύ διαφορετικών μεταξύ τους όπως η υστερία, η επιληψία, ο ίλιγγος, οι κολικοί, οι σκώληκες των εντέρων, η δηλητηρίαση και τα προβλήματα των ματιών. Είναι πιθανώς πιο γνωστός για τα αποτελέσματά του στο γυναικείο αναπαραγωγικό σύστημα.

Ο απήγανος περιέχει κυρίως πτητικά έλαια, φλαβονοειδή, αλκαλοειδή και ρουτίνη.

Το βάμμα του απήγανου στη σύγχρονη βοτανοθεραπεία χρησιμοποιείται εξωτερικά για την μείωση της πίεσης, κατά των μωλώπων και γενικά για την θεραπεία αγγειακών παθήσεων.