Ιπποφαία-Ιπποφαές-καρποί ( Hippophae fructus tot ) ( Sea buckthorn fruits whole )

hippophae_rhamnoides-01_xndr1Ιπποφαές ή Ιπποφαία (Hippophae) είναι ένας ακανθώδης φυλλοβόλος θάμνος που αριθμεί περίπου 7 είδη (τα δύο πιθανότατα υβριδικής προέλευσης) και 12 υποείδη. Το Ιπποφαές το Ραμνοειδές ή Ιπποφαές το Κοινό (H. Rhamnoides L), είναι μακράν το πιο διαδεδομένο είδος με 7 γνωστά υποείδη. Το φυτό ανήκει στην οικογένεια των Ελαιαγνοειδών (Elaeagnaceae). Επειδή ο καρπός του δέντρου είναι πικρός όταν φαγωθεί ωμός, το ιπποφαές θεωρείται συχνά και εσφαλμένα ως ο καρπός του τρώνε μόνο τα άλογα και μάλιστα έχει ταυτιστεί και με την ονομασία του.  Η ονομασία του θάμνου είναι σύνθετη λέξη από το ίππος =  άλογος και από την κατάληξη φαής (φαές) = λάμψη – γιατί τα άλογα που τρέφονταν με τους καρπούς του θάμνου αυτού αποκτούσαν λαμπερό και δυνατό τρίχωμα (λαμπερά άλογα). Η ονομασία δόθηκε, σύμφωνα με το θρύλο, από τα στρατεύματα του Μεγάλου Αλεξάνδρου, που εκτός από το γυαλιστερό τρίχωμα παρατήρησαν ότι ο καρπός και τα φύλλα του φυτού πρόσφεραν στα άλογα γρήγορη ανάρρωση από τραυματισμούς και φυσική δύναμη. Η μεταγενέστερη ιστορία θέλει τα άλογα του Τζένγκις Χαν να τρέφονται με χυμό ιπποφαούς για να έχουν επίσης καλύτερη απόδοση στις εκστρατείες. Στην Κίνα το ιπποφαές καλλιεργείται σε τεράστιες εκτάσεις για τη συντήρηση και κάθαρση χερσαίων και υδάτινων πόρων, πρόκειται όμως για ένα φυτό που επιβιώνει και αυτοφύεται σε εξαιρετικά αντίξοες συνθήκες -από ημιερημώδεις περιοχές με μεγάλη ξηρασία ως την Σιβηρία της Ρωσίας και μπορεί να καλλιεργηθεί από θερμοκρασίες -43 έως 40 βαθμούς Κελσίου. Στη Ρωσία η ιπποφαία ονομάζεται ανανάς της Σιβηρίας όπου αυτοφύεται σε μεγάλες εκτάσεις επειδή μετά από ψύξη του καρπού επέρχεται γλύκανση της γεύσης του και αποδίδεται ένα διακριτικό άρωμα ανανά. Φυτό πανάρχαιο, η ιπποφαία θεωρείται ένα από τα λίγα φυτά που επέζησαν την εποχή των Παγετώνων. Με γενέτειρα το Νεπάλ της Ινδίας, το φυτό θεωρείται ότι διαδόθηκε στην υπόλοιπη Ευρασία μετά το τέλος του τελευταίου παγετώνα.
Στα συστατικά του ιπποφαούς αναφέρονται περίπου 190 ενεργά συστατικά, με τις περισσότερες συγκεντρωμένες στο λιπαρό μέρος του φυτού. Στα θρεπτικά συστατικά του καταγράφονται όλες οι βιταμίνες του συμπλέγματος Β, βιταμίνη Ε και Β-καροτίνη, βιταμίνες D και K, τεράστια αποθέματα βιταμίνης C (κατά μέσο όρο περίπου 700mg ανά 100gr), απαραίτητα μέταλλα (Fe, Mg, K, Zn, Cr, Se) πολυακόρεστα και ακόρεστα λιπαρά οξέα (ω-3, ω-6, ω-7 και ω-9), αμινοξέα. Η χρήση του ως συμπλήρωμα διατροφής είναι ευρεία και σε πολλές χώρες παρασκευάζεται χυμός, προϊόντα ζελέ αλλά και λικέρ. Δημοφιλέστατο είναι το έλαιο της ιπποφαίας όπου περιέχονται τα περισσότερα από τα ενεργά συστατικά του βοτάνου.
Η πιο πρώιμη χρήση του ιπποφαούς ως θεραπευτικό βότανο (medicinal plant) καταγράφεται τον 8ο αιώνα προ Χριστού στα Ιμαλάια. Στα βιοενεργά συστατικά του Ιπποφαούς συγκαταλέγονται αντιοξειδωτικές, κυτταροπροστατευτικές ουσίες όπως το λυκοπένιο και η β-σιτοστερόλη που μαζί με τις βιταμίνες Α, Ε και C και τα φλαβονοειδή, αντιπροσωπεύουν την ισχυρότατη αντιοξειδωτική δράση του φυτού. Οι δράσεις που αποδίδονται στο φυτό συνολικά είναι κυρίως αναπλαστικές (επουλωτικές για το δέρμα), αντιφλεγμονώδεις και αντιμικροβιακές, αναλγητικές, αποτοξινωτικές ρυθμιστικές για το αμυντικό σύστημα του σώματος. Αναφέρονται ενδείξεις όπως η οστεοαρθρίτιδα, τα γαστρεντερικά έλκη, δυσεντερία και οισοφαγίτιδα, οι ηπατοπάθειες, πνευμονολογικές παθήσεις όπως το άσθμα (όπου ο καρπός φαίνεται να επιδρά θετικά στο βλεννογόνο ιστό και στον καθαρισμό τους), καρδιαγγειακές παθήσεις (στηθάγχη). Επίσης χρησιμοποιείται σε οφθαλμολογικές παθήσεις όπως ξηρότητα, νυκταλωπία.
Εξωτερικά το αφέψημα των φρούτων μπορεί να χρησιμοποιηθεί για την αντιμετώπιση δερματικών εξανθημάτων, την επούλωση πληγών, την αντιμετώπιση της ακμής, εκζεμάτων, εγκαυμάτων (και ηλιακών), δερματικών δυσχρωμιών. Το έλαιο της ιπποφαίας είναι άριστο υλικό για την τόνωση της τοπικής κυκλοφορίας, τη θρέψη και την ενυδάτωση της περιοχής, την προστασία από το οξειδωτικό στρες. Χρησιμοποιείται από τη βιομηχανία καλλυντικών για την παρασκευή προϊόντων αντιγήρανσης και ανάπλασης του δέρματος, σε προϊόντα αντηλιακής προστασίας. Η ιπποφαία είναι γνωστό καλλυντικό και δυναμωτικό μαλλιών και χρησιμοποιείται και στην παραγωγή προϊόντων κομμωτηρίου.
Η εταιρείαTettix A.E.B.E., διαθέτει στην αγορά τους καρπούς του ιπποφαούς σε άριστη ποιότητα και σε χύμα ή συσκευασμένη μορφή για την πολύπλευρη χρήση τους στη βοτανολογία, την κοσμητολογία, τη γαστρονομία.

Σημείωση: Η ως άνω παρουσίαση του φυτού, σε καμμία περίπτωση δεν αποτελεί συνταγή. Η συμβουλή ειδικού κρίνεται απαραίτητη πριν από την χρήση του φυτού.
Εκτύπωση