Βερβερίς ρίζα ( Berberidis radix conc ) ( Barberry root cut )

berberis_thunb_frt
Βερβερίς ( Berberis cretica)
. Η βερβερίς γνωστή και ως λουτσιά, γλυκαγκαθιά, ξαγκαθιά, μυλκινιά, μιλκίνι, τρικκοκιά, σταφύλι βλάχικο (Αγγλικά: Berbery, European Barberry, Holy Thorn, Jaundice Berry, Pepperidge Bush, Sowberry) είναι γένος φυτών, που περιλαμβάνει 500 είδη από τα οποία τα πιο γνωστά είναι Berberis vulgaris (Βέρβερις η κοινή), Berberis cretica (Βέρβερις η κρητική) και η Berberis thunbergii, τα οποία ανήκουν στην οικογένεια των Βερβεριδοειδών (Berberidaceae).
 
Στο γένος αυτό ανήκουν αειθαλή και φυλλοβόλους θάμνους  που φτάνουν το 1,5m με γκριζωπό φλοιό και κλαδιά με τρισχιδή αγκάθια. Τα φύλλα του είναι στενά, ακέραια και μικρά ενώ τα άνθη του σε βότρεις είναι κίτρινα την άνοιξη με έξι μεγάλα πέταλα και στήμονες που κλείνουν προς τον ύπερο όταν υπάρχει εξωτερικός κίνδυνος. Οι καρποί του είναι σαρκώδεις με χρώμα που ποικίλει (κόκκινοι, μπλε, μαύροι). Αναπτύσσονται σε ηλιόλουστες περιοχές και σε κάθε είδους εδάφη με καλή αποστράγγιση.

Το βότανο χρησιμοποιήθηκε εδώ και εκατονταετίες καθώς στην λαϊκή ιατρική του Ιράν απέδιδαν σε αυτό αντιβακτηριακές, αντιπυρετικές, αντικνησμώδεις και αντιαρρυθμικές ιδιότητες. Στη Βουλγαρία το χρησιμοποιούσαν για χρόνιες φλεγμονώδεις παθήσεις του ήπατος, χοληδόχου κύστης, νεφρών και σε ρευματοειδή αρθρίτιδα. Στην κινεζική ιατρική το χρησιμοποιούν ως συστατικό συνταγών για ρευματοειδείς παθήσεις. Στην Ευρώπη οι πρακτικοί συνιστούσαν το οινώδες έγχυμα του φλοιού κατά του ίκτερου και την επαναφορά του οργανισμού στη φυσιολογική λειτουργία, χωρίς κίνδυνους επιπλοκών. Το αφέψημα των φύλλων του φυτού με μέλι το έδιναν κατά του σκοβρούτου και διάφορων ειδών δυσεντερίας. Στην Αίγυπτο χρησιμοποιούσαν τον καρπό σε κακοήθεις πυρετούς, πανώλη και διάρροιες. Η λουτσιά κατά τον Gilibert (τη χρησιμοποιούσε κατά της υδρωπικίας) δρα θετικά σε ήπαρ και σπλήνα. είναι τονωτική, καθαρτική, διεγερτική και χολαγωγή.

Ο φλοιός της ρίζας περιέχει αλκαλοειδή (βερβερίνη, βερβαμίνη, οξυακανθίνη, ιατροζίνη, κολουμβαμίνη, παλματίνη, ισοτετρανδίνη, βερβουλσίνη και μαγκνοφλορίνη), τανίνη, ρητίνη, λίπος και άμυλο. Επιπλέον οι ράγες περιέχουν βιταμίνη C, μηλικό και κιτρικό οξύ.

Η βερβερίνη ίσως διαθέτει και αντιιϊκές ιδιότητες ενώ έρευνες έχουν δείξει ότι διευρύνει τις αρτηρίες, κατεβάζοντας έτσι την πίεση και δρώντας ως αντιπαροξυσμικό. Χρησιμοποιήθηκε με επιτυχία στην θεραπεία της λεισμανίασης (λοιμώξεις μεταδιδόμενες από τα έντομα φλεβοτόμος). Είναι επίσης αποτελεσματική στην αντιμετώπιση της χολέρας και συνίσταται κατά των ελωδών πυρετών, ιδίως όταν συνοδεύονται από μεγαλοσπληνία, γιατί έχει την ιδιότητα να συσπά τον σπλήνα και να διώχνει έτσι τα ελοπλασμώδια, που φωλιάζουν σε αυτόν και στην ατονία του πεπτικού συστήματος. Οι ρίζες και ο φλοιός της λουτσιάς σε αφέψημα είναι χρήσιμες για λοιμώξεις πνευμόνων, νεφρών και ήπατος. Βοηθά στην αποβολή των λίθων από χοληδόχο κύστη μέσω της γαστρεντερικής οδού. Μια κουταλιά από το χυμό των καρπών σε ένα ποτήρι νερό αποτελεί εξαίσιο δροσιστικό. Χρησιμοποιείται εσωτερικά για δυσεντερία, μαλάρια, λεϊσμανίαση, ηπατίτιδα, καρκίνο του συκωτιού, πέτρες στη χολή και τα νεφρά, υπέρταση και παράλληλα με τη χημειοθεραπεία κατά του καρκίνου. Τα φύλλα χρησιμοποιούνται σαν αντιαιμορραγικό στις γυναικολογικές αιμορραγίες. Ως ομοιοπαθητικό φάρμακο χρησιμοποιείται κυρίως σε οξεία συμπτώματα του ουροποιητικού συστήματος, καθώς και των αρθρώσεων.

Οι καρποί άγουροι αντικαθιστούν την κάππαρη και φτιάχνουν ωραίο τουρσί, ορεκτικό για ούζο ενώ με τις ώριμες ράγες παρασκευάζονται μαρμελάδες, ενώ ζυμούμενες με μελιτούχο νερό παράγουν ένα υδρόμελι υπόξινο και αρκετά ευχάριστο. Οι καρποί της παρόλο που είναι πολύ ξινοί, χρησιμοποιούνται στην κατασκευή ηδύποτων, αναψυκτικών, σιροπιών και ζελέδων. Η ρίζα και οι βλαστοί χρησιμοποιούνται για βαφή μάλλινων, βαμβακερών και κλωστών. Ο φλοιός μπορεί να χρησιμοποιηθεί στη βυρσοδεψία για βαφή δερμάτων με ωραίο κίτρινο χρώμα.

Σημείωση: Η ως άνω παρουσίαση του φυτού, σε καμμία περίπτωση δεν αποτελεί συνταγή. Η συμβουλή ειδικού κρίνεται απαραίτητη πριν από την χρήση του φυτού.
Εκτύπωση