Τερπενοειδή

ΤΕΡΠΕΝΟΕΙΔΗ
Είναι φυσικά οργανικά μόρια (υδρογονάνθρακες) με άτομα άνθρακα πολλαπλάσια του πέντε και ταξινομούνται σε μονοτερπένια (10 άτομα C), σεσκιτερπένια (15 άτομα C), διτερπένια (20 άτομα, C), σεστερτερπένιο (25 άτομα C), τριτερπένια (30 άτομα C), τετρατερπένιο (40 άτομα C).

ΜΟΝΟΤΕΡΠΕΝΙΑ C10H16
Στην ομάδα αυτή ανήκουν οι γερανιόλες (η μενθόλη, το καμφορά, το πινένιο, και η κιτρονελλάλη) και είναι συνήθη συστατικά των αιθέριων ελαίων. Ο άνηθος οφείλει τις ευεργετικές του επιδράσεις στην υγεία κυρίως σε δύο είδη συστατικών που περιέχει τα μονοτερπένια, όπως καρυόνη, ανηθοφουράνιο. Η αντιοξειδωτική δράση αποδίδεται σε μερικά φαινολικά μονοτερπένια όπως η καρβακρόλη και η θυμόλη.

ΣΕΣΚΙΤΕΡΠΕΝΙΑ C15H24
Στην ομάδα αυτή ανήκουν φαρνεζόλες, (ουμπικινόνη, πλαστοκινόνη και η ρισιτίνη). Υπάρχουν πάνω από 1.000 μονοτερπένια και πιθανόν 3.000 σεσκιτερπένια που έχουν προσδιοριστεί μέχρι στιγμής. Φαινολικά διτερπένια όπως η καρνοσόλη και το καρνοσολικό οξύ εμφανίζουν ισχυρή αντιοξειδωτική δράση.

ΔΙΤΕΡΠΕΝΙΑ C20H32
Στην ομάδα αυτή ανήκουν γερανύλγερανιόλες (φυτόλη, καουρένιο, γιββερελικό και η φουσικοσίνη). Τα γκινκολίδια είναι διτερπένια με μοναδική δομή και χαρακτηριστικά συστατικά των φύλλων του Ginkgo biloba (Ginkgoaceae), τον μοναδικό ζώντα εκπρόσωπο μιας οικογένειας φυτών που κάποτε περιλάμβανε τουλάχιστον 6 γένη. τα γκινκολίδια θεωρούνται ως τα φαρμακολογικά ενεργά συστατικά. Μεγάλη προσοχή έχουν ελκύσει επίσης τα γκινκολίδια λόγω της ισχυρής ανταγωνιστικής δράσης ενάντια στον παράγοντα ενεργοποίησης των αιμοπεταλίων (platelet activating factor, PAF).

ΤΡΙΤΕΡΠΕΝΙΑ C30H48
Στην ομάδα αυτή ανήκουν τα σκουαλένια και τα λεμονοειδή στα οποία αποδίδονται αντιοξειδωτικές και αντιφλεγμονώδη δράση.
A.    ΣΑΠΩΝΙΝΕΣ
Οι σαπωνίνες είναι φυτοχημικά που βρίσκονται σε πολλά βότανα και τις περισσότερες φορές δεν ενεργούν άμεσα στον ανθρώπινο οργανισμό, αλλά σαν πρώτες ύλες για να συνθέσει τις κατάλληλες ενώσεις. Εκτός από τις απορρυπαντικές ιδιότητες, μελέτες δείχνουν τα ευεργετικά οφέλη στα επίπεδα χοληστερόλης στο αίμα, στον καρκίνο, στην υγεία των οστών, και στην διέγερση του ανοσοποιητικού συστήματος. Οι σαπωνίνες δεσμεύονται με τα χολικά άλατα και την χοληστερόλη στον εντερικό σωλήνα.  Τα χολικά άλατα δημιουργούν μικρά μικύλλια με την χοληστερόλη διευκολύνοντας την απορρόφηση της.  Οι σαπωνίνες προκαλούν την μείωση της χοληστερόλης αίματος αποτρέποντας την επαναπορρόφησή της. Μελέτες δείχνουν ότι οι σαπωνίνες έχουν αντι-νεοπλασματικές και αντι-μεταλλαξιογόνες δραστηριότητες κα μπορούν να μειώσουν τις πιθανότητες καρκίνων αποτρέποντας την ανάπτυξη των καρκινικών κυττάρων. Ακόμα έχουν αντιοξειδωτικές και αντιφλεγμονώδεις ιδιότητες. Η διοσγενίνη που υπάρχει στην Διοσκορία (Dioscorea villosa) μοιάζει πολύ με την κορτιζόνη που είναι ισχυρό αντιφλεγμονώδες. Άλλες παρουσιάζουν αποχρεμπτική δράση μέσα από ένα ανακλαστικό του ανώτερου αναπνευστικού συστήματος. Οι σαπωνίνες βρίσκονται στα περισσότερα λαχανικά, φασόλια, και βότανα.  Οι πιο γνωστές πηγές των σαπωνινών είναι ο αρακάς, τα φασόλια σόγιας, και ορισμένα βότανα που έχουν ονόματα που υποδεικνύουν αφρώδεις ιδιότητες.  

B.    ΣΤΕΡΟΛΕΣ
Σε αυτή την ομάδα ανήκουν οι φυτοστερόλες που είναι τα φυτικά δομικά συστατικά της κυτταρικής μεμβράνης με δομή και λειτουργία αντίστοιχη των ζωικών στερολών. Πολυάριθμες μελέτες δείχνουν ότι με τη λήψη φυτοστερολών μειώνεται η εντερική απορρόφηση της χοληστερόλης. Οι φυτοστερόλες παρεμβαίνουν στον μεταβολικό κύκλο της χοληστερόλης, με αποτέλεσμα να αυξάνεται η απομακρύνση της LDL-χοληστερόλης από την κυκλοφορία του αίματος με αποτέλεσμα να μειώνεται και η πιθανότητα εμφάνισης καρδιαγγειακών νοσημάτων ενώ η HDL-χοληστερόλη διατηρείται στα φυσιολογικά επίπεδα. Οι σημαντικότερες διατροφικές πηγές των φυτοστερολών είναι τα λαχανικά (τομάτα) καθώς και τα φρούτα όπως το μήλο, η μπανάνα, τα κεράσια, το σύκο, το πορτοκάλι και το γκρέιπφρουτ. Άλλες πηγές είναι τα φυτικά έλαια, όπως το καλαμποκέλαιο και τα έλαια από βαμβακόσπορο, λιναρόσπορο και αβοκάντο, καθώς και τα προϊόντα σόγιας, τα σιτηρά (κριθάρι, βρώμη, σιτάρι), οι ξηροί καρποί (φιστίκια, κάσιους, ηλιόσποροι) και ορισμένα καρυκεύματα (βασιλικός, ρίγανη, τζίντζερ και πάπρικα). Η ανάπτυξη της τεχνολογίας τα τελευταία χρόνια έχει βοηθήσει στην απομόνωση των φυτοστερολών από τις φυσικές τους πηγές και έχει επιτρέψει τη χρήση τους στην παραγωγή εμπλουτισμένων τροφίμων καθώς και συμπληρωμάτων διατροφής με βάση την παρουσία τους . Τα παραπάνω έχουν ως στόχο την κάλυψη των απαιτήσεων σε φυτοστερόλες ατόμων που δεν τις προσλαμβάνουν σε επαρκείς ποσότητες μέσω της διατροφής. Τα κυριότερα παραδείγματα εμπλουτισμένων τροφίμων είναι οι μαργαρίνες, τα γαλακτοκομικά προϊόντα (γάλα, γιαούρτι) και τα δημητριακά. Οι πιο συχνά εμφανιζόμενες φυτοστερόλες είναι η καμπεστερόλη, η σιτοστερόλη και η στιγμαστερόλη. Ο ρόλος τους είναι η διατήρηση της δομής και της λειτουργίας των κυτταρικών μεμβρανών.

C.    ΛΕΜΟΝΟΕΙΔΗ
Τα λεμονοειδή, είναι φυτοχημικές, αντιοξειδωτικές ουσίες, που έχουν την ιδιότητα να αυξάνουν την παραγωγή συγκεκριμένων ενζύμων που ενεργούν πάνω στα καρκινικά ή τα προκαρκινικά κύτταρα, τα διασπούν και τα απομακρύνουν από το σώμα. Τα λιμονοειδή απαντώνται κυρίως στα είδη του γένους Citrus και τα συγγενή τους είδη. Η κυριότερη ένωση της ομάδας αυτής είναι η λιμονίνη και η παρουσία της είναι υπεύθυνη για την πικρή γεύση που αναπτύσσεται σταδιακά στους χυμούς των καρπών που την συνιστούν. Άλλα λιμονοειδή που συνοδεύουν και τη λιμονίνη είναι η νομιλίνη, νομιλινάτη και η οβακουόνη.

ΤΕΤΡΑΤΕΡΠΕΝΙΑ C40H64
Σε αυτή την ομάδα ανήκουν το φυτένιο και τα καροτενοειδή

ΚΑΡΟΤΕΝΟΕΙΔΗ
Σε αυτή την ομάδα ανήκουν τα καροτενοειδή τα οποία μελετώνται γενικά για τρεις λόγους: (1) το ρόλο τους στη φωτοσύνθεση, (2) τη χρήση τους ως χρωστικές τροφίμων και (3) τις φαρμακολογικές τους ιδιότητες. Τα καροτενοειδή αποτελούν μία μεγάλη ομάδα χρωστικών που προσδίδουν το κόκκινο, το κίτρινο και το πορτοκαλί χρώμα στα φυτά. Είναι συστατικά φυτών και βρίσκονται  σε διάφορες τροφές και ιδιαίτερα στα φρούτα και τα λαχανικά όπως στις ντομάτες, τα βερίκοκα, τις πιπεριές και τα καρότα. Εκτός από συστατικά φυτών  αποτελούν και συστατικά μικροοργανισμών.

Τα καροτενοειδή παρίστανται στο κέντρο αντίδρασης και τα σύμπλοκα κεραιών των φωτοσυνθετικών μικροοργανισμών, όπου εξυπηρετούν στη μεταφορά της ενέργειας του φωτός από μικρότερα μήκη κύματος σε μεγαλύτερα μήκη κύματος, για χρήση από τους χλωροπλάστες και επίσης για την προστασία των κυττάρων από την φωτοξείδωση. Ως χρωστικές τροφίμων τα καροτενοειδή προστίθενται στις ζωοτροφές. Είναι πλέον ευρέως γνωστό και βέβαια επιστημονικά αποδεδειγμένο ότι ο ρόλος των καροτενοειδών δεν περιορίζεται απλά στην απόδοση συγκεκριμένου χρώματος στις τροφές που περιέχονται, αλλά  μαζί με τις βιταμίνες C και E, αποτελούν βασικά αντιοξειδωτικά ενώ η βασική λειτουργία τους είναι η προστασία των ιστών του φυτού από την ηλιακή ακτινοβολία. Οι έρευνες μάλιστα καταδεικνύουν ότι η κατάλληλη λήψη αυτών των σημαντικών θρεπτικών συστατικών μπορεί να συμβάλλει στην καθυστέρηση ή την αποτροπή της εκδήλωσης καρκίνου, καρδιακών παθήσεων, καταρράκτη και άλλων ασθενειών που σχετίζονται με την ηλικία.

ΕΙΔΗ ΚΑΡΟΤΕΝΟΕΙΔΩΝ
Από τα 500-600 καροτενοειδή που έχουν ήδη προσδιοριστεί, περίπου 40 απαντώνται στην ανθρώπινη διατροφή και περίπου 14 από αυτά απορροφώνται και χρησιμοποιούνται από τον οργανισμό. Τα πιο συνήθη και αυτά που θεωρούνται πιο σημαντικά για την ανθρώπινη υγεία είναι το β-καροτένιο, το α-καροτένιο, η κρυπτοξανθίνη, η ζεαξανθίνη, το λυκοπένιο και η λουτεΐνη.

1.    Β – Καροτένιο (β – carotene):
Η β καροτίνη είναι το πιο άφθονο καροτενοειδές αλλά και το πιο αποτελεσματικό στη μετατροπή του σε βιταμίνη Α. Πρόκειται για μία πορτοκαλί χρωστική που είναι υπεύθυνη για το πορτοκαλί χρώμα πολλών φρούτων και λαχανικών. Απομονώθηκε για πρώτη φορά από το καρότο πριν από ενάμισι αιώνα και συμπληρώνει με την αντιοξειδωτική του προστασία το κενό που αφήνουν άλλες βιταμίνες. Η δράση του αυτή αποτρέπει την δημιουργία των ελευθέρων ριζών προστατεύοντας τα κύτταρα αλλά και ενισχύοντας την προστασία του δέρματος από την υπεριώδη ακτινοβολία. Πιο συγκεκριμένα:
•    προστατεύει την κυτταρική μεμβράνη από το ελεύθερο οξυγόνο που προκαλεί βλάβες στα γονίδια των κυττάρων και οξειδώνει τα λιπαρά οξέα, μετατρέποντάς τα σε τοξικά μόρια.
•    έχει σπουδαίες αντιγηραντικές ιδιότητες, λόγω του ότι μπορεί να μετατρέπεται σε βιταμίνη A μέσα στο σώμα μας και να ενισχύει την παραγωγή της.
•    προστατεύει από διάφορες μορφές καρκίνου και ιδιαίτερα καρκίνο των πνευμόνων, του φάρυγγα και του λάρυγγα, του οισοφάγου, του λαιμού, του στόματος, του στομάχου, του μαστού και της ουροδόχου κύστης. Πολλές μελέτες έχουν δείξει ότι άνθρωποι που για μακροχρόνια περίοδο έχουν υψηλά επίπεδα β-καροτίνης στη δίαιτά τους και στο αίμα τους, έχουν και 50% λιγότερες πιθανότητες να αναπτύξουν καρκίνο, και ως πιθανή εξήγηση για το γεγονός αυτό δίνεται η ικανότητα της β-καροτίνης να αναστέλλει τον πολλαπλασιασμό των κυττάρων.
•    ενισχύει το ανοσοποιητικό σύστημα, βελτιώνοντας τις αντιστάσεις του οργανισμού στις λοιμώξεις. Βελτιώνοντας επομένως τη λειτουργία των ανοσοκυττάρων, μπορεί να δώσει θετικά αποτελέσματα στη θεραπεία αλλά και στην πρόληψη πολλών παθήσεων που σχετίζονται με την έλλειψη βιταμίνης Α ή ενός αδύναμου ανοσοποιητικού συστήματος.
•    συμβάλλει στην αποτροπή εγκεφαλικών επεισοδίων, καρδιαγγειακών νοσημάτων, αλλά και εφραγμάτων, αφού σύμφωνα με αδιάσειστες επιστημονικές μελέτες, συμβάλλει στην αποτροπή της απόφραξης των αρτηριών.
•    ως πρόδρομος της βιταμίνης Α, η β-καροτίνη ενεργεί ως φυσικό αντηλιακό, αυξάνοντας την ικανότητα αντανάκλασης του φωτός και μειώνοντας την ευαισθησία μας στον ήλιο. Η φωτοπροστατευτική δράση της, σε συνδυασμό με τις αντιοξειδωτικές και αντιγηραντικές της ιδιότητες, χαρίζουν στο δέρμα μια εξαιρετική προστασία, καταπολεμώντας έτσι τη γήρανσή του.
•    συμβάλλει στην βελτίωση της όρασης, στην επιβράδυνση ορισμένων παθήσεων των ματιών, όπως ο καταρράκτης και γενικότερα στη διατήρηση της υγείας των κυττάρων.
Τροφές πλούσιες σε β-καροτίνη είναι τα καρότα, οι γλυκοπατάτες, τα βερίκοκα (φρέσκα ή αποξηραμένα), τα ραδίκια, το σπανάκι, η κολοκύθα, το λάχανο, ο τοματοχυμός, η σέσκουλα, το γκρέιπφρουτ (ροζ ή κόκκινο), το μάνγκο, το μαρούλι, το καρπούζι, το μπρόκολο, κ.α.

2.    Α – Καροτένιο (α – carotene):
Η α καροτίνη είναι  38% πιο ισχυρή από την βήτα-καροτίνη ως αντιοξειδωτικό και 10 φορές πιο αποτελεσματική στην καταστολή του καρκίνου του ήπατος, δέρματος και του πνεύμονα. Νέα μελέτη διαπίστωσε ότι η πανίσχυρη αντιοξειδωτική ουσία άλφα-καροτίνη, μειώνει σημαντικά τον κίνδυνο θανάτου από σοβαρά νοσήματα, όπως η καρδιοπάθεια. Οι ερευνητές τονίζουν ότι εκτός από καρότα, γλυκοπατάτες, ακτινίδια, κολοκύθια και κολοκύθες, άφθονη άλφα-καροτίνη περιέχουν επίσης το μάνγκο, το πεπόνι και ορισμένα σκουροπράσινα λαχανικά, όπως το μπρόκολο, τα φασολάκια, ο αρακάς, το σπανάκι, τα λαχανάκια Βρυξελλών και το μαρούλι.

3.    Λυκοπένιο (lycopene):
Το λυκοπένιο (Lycopersicon esculentum), είναι ένα φωτεινό κόκκινο καροτένιο, το οποίο ανήκει στην ευρύτερη οικογένεια των φυτοχημικών ουσιών. Είναι ένα ισχυρό αντιοξειδωτικό που μπορεί να βοηθήσει στην καταπολέμηση της γήρανσης του δέρματος μειώνοντας την φωτοευαισθησία του δέρματος καθώς εξουδετερώνει τις ελεύθερες ρίζες οξυγόνου που δημιουργούνται φυσιολογικά κατά το μεταβολισμό των κυττάρων. Δίνει τα ηλεκτρόνια στις ελεύθερες ρίζες οξυγόνου με αποτέλεσμα να τις απενεργοποιεί και να τις καθιστά ουδέτερες πριν προλάβουν να προκαλέσουν βλάβες στα κύτταρα. Έρευνα επιστημόνων του τμήματος Μοριακής Βιολογίας του Πανεπιστημίου της Σιένας κατέδειξε ότι προϊόντα με βάση το λυκοπένιο παρουσίαζαν υψηλότερη προστατευτική δράση στην ακτινοβολία UV σε σχέση με άλλα τα οποία περιείχαν συνδυασμό βιταμινών E και C. Ως συμπέρασμα της έρευνας αναφέρεται ότι το λυκοπένιο έχει όλα τα χαρακτηριστικά ώστε να χρησιμοποιηθεί στην προστασία του δέρματος από τις ελεύθερες ρίζες. Το λυκοπένιο ακόμα:
•    Δρα κατά του καρκίνου του προστάτη: Το 1995, ήρθαν για πρώτη φορά στη δημοσιότητα αναφορές σύμφωνα με τις οποίες το λυκοπένιο συμβάλει στην πρόληψη του καρκίνου του προστάτη. Έδειξαν ότι οι άνδρες που τρώνε τουλάχιστον δέκα μερίδες τροφών με βάση τη ντομάτα εβδομαδιαίως, έχουν 45% λιγότερες πιθανότητες να αναπτύξουν καρκίνο του προστάτη. Αλλά, και στην περίπτωση που τελικά αναπτύσσεται καρκίνος του προστάτη, η θεραπεία με λυκοπένιο είναι δυνατόν να μειώσει το μέγεθος των όγκων και να κάνει τον καρκίνο λιγότερο επιθετικό. Βρέθηκε, ότι το λυκοπένιο παρεμποδίζει τη μετατροπή των μεταλλαξιογόνων συστατικών των τροφίμων σε ετεροκυκλικές αμίνες και ταυτόχρονα εμφανίζει ισχυρά αντιοξειδωτικά χαρακτηριστικά. Εκτός από τον καρκίνο του προστάτη το λυκοπένιο έχει αποδειχθεί ότι βοηθά στην πρόληψη και άλλων μορφών καρκίνου, όπως του πνεύμονα, του στομάχου, του πρωκτού και του μαστού.
•    Δρα κατά των καρδιαγγειακών παθήσεων: επίσης προστασία κατά της οξείδωσης των LDL και προστατεύει τις αρτηρίες από το σχηματισμό πλάκας. Μια πρόσφατη Ευρωπαϊκή μελέτη συνέκρινε τα επίπεδα του λυκοπενίου ανδρών που είχαν μόλις υποστεί την πρώτη τους καρδιακή προσβολή, με αυτά υγιών εθελοντών. Οι άνδρες που είχαν υψηλότερα επίπεδα λυκοπένιου είχαν μισές πιθανότητες να υποστούν έμφραγμα σε σχέση με όσους είχαν χαμηλότερα.
•    Ισχυροποιεί το ανοσοποιητικό σύστημα: Οι τελευταίες έρευνες δείχνουν ότι ασκεί θετική επίδραση και στο ανοσοποιητικό σύστημα. Τα λευκά αιμοσφαίρια αυτών που έτρωγαν ντομάτες ήταν πολύ ανθεκτικότερα στις οξειδωτικές βλάβες κατά 33 έως 42%.
•    Δρα κατά της γαστρίτιδας: Πρόσφατα έγινε λόγος για την προστατευτική επίδραση του στην οξεία γαστρίτιδα, σε πειραματόζωα.
Το λυκοπένιο βρίσκεται σε μεγάλη ποσότητα στη ντομάτα, στο καρπούζι, στο ροζ γκρέϊπφρουτ, στην γκουάβα, στην παπάγια, στον λωτό και σε μικρότερη ποσότητα στα σπαράγγια, στον μαιντανό, στον βασιλικό και στο κόκκινο λάχανο.

4.    Λουτεΐνη (lutein) και Ζεαξανθίνη (zeaxanthin):
Τα δύο θρεπτικά συστατικά, η λουτεΐνη και η ζεαξανθίνη είναι και τα δύο καροτενοειδή, συστατικά που δίνουν σε πολλά φρούτα και λαχανικά το κίτρινο χρώμα. Οι μελέτες υποδεικνύουν μια ισχυρή σύνδεση μεταξύ μιας δίαιτας πλούσιας σε λουτεΐνη και ζεαξανθίνη και του χαμηλότερου κινδύνου εμφάνισης της εξαρτώμενης από την ηλικία εκφύλισης της ωχράς κηλίδας, η οποία είναι μια σοβαρή πάθηση των ματιών που μπορεί να προκαλέσει μόνιμη τύφλωση. Πρόσφατες έρευνες έχουν αποδείξει όμως πως  η λουτεΐνη είναι εξίσου ωφέλιμη και για το δέρμα μας. Φαίνεται πως βελτιώνει την ελαστικότητα και την  σφριγηλότατα του  και  προστατεύει την οξείδωση των λιπιδίων του που είναι απαραίτητα για την καλή μας όψη. Χαρακτηριστικό της λουτεϊνης είναι ότι προστατεύει την όραση από τις ελεύθερες ρίζες και επιβραδύνει τη φυσιολογική διαδικασία μείωσης της όρασης λόγω γήρανσης.

Η ζεαξανθίνη είναι μια ξανθοφύλλη,  που είναι σημαντική,  για την υγεία των ματιών και παίζει σημαντικό ρόλο στην καλή λειτουργία της όρασης. Στον αμφιβληστροειδή χιτώνα του ματιού υπάρχει μεγάλη ποσότητα ζεαξανθίνης. Συμβάλλει σημαντικά,   στην προστασία του ματιού από την υπεριώδη (UV)  ακτινοβολία, και εμποδίζει τις ελεύθερες ρίζες να προκαλέσουν στον αμφιβληστροειδή και στο φακό του ματιού,  βλάβες  που μπορεί να σχετίζονται, με   διαβητική αμφιβληστροειδοπάθεια, με εκφύλιση της ωχράς κηλίδας,  με καταρράκτη, και με  γλαύκωμα.

Οι ουσίες αυτές δεν συντίθενται από τον οργανισμό μας και λαμβάνονται με τη τροφή. Οι καλύτερες πηγές  ζεαξανθίνης είναι  τα σκούρα πράσινα φυλλώδη λαχανικά, όπως τα χόρτα, λάχανο, και το σπανάκι ενώ η λουτεΐνη βρίσκεται περισσότερο κόκκινη πιπεριά, μπιζέλια, καλαμπόκι, λαχανίδα, μπρόκολο, σέλινο αλλά και στον κρόκο αυγού.

5.    Κρυπτοξανθίνη (cryptoxantin)
Είναι πιθανώς ένα από τα λιγότερο γνωστά βασικά καροτενοειδή που εντοπίζονται στις τροφές. Μια μελέτη έδειξε ότι γυναίκες με καρκίνο του τραχήλου της μήτρας είχαν πολύ χαμηλά επίπεδα αυτού του καροτενοειδούς στο αίμα τους. Από μία μελέτη στην Κίνα που παρακολούθησε περισσότερα από 60000 άτομα (δημοσιευμένη στο επιστημονικό περιοδικό Cancer Epidemiology, Biomarkers and Prevention το 2003) φάνηκε ότι τα άτομα που κατανάλωναν τα περισσότερα τρόφιμα πλούσια σε κρυπτοξανθίνη παρουσίαζαν 27% μικρότερο κίνδυνο να εμφανίσουν καρκίνο του πνεύμονα. Μεταξύ των καπνιστών, αυτοί που κατανάλωναν τη μεγαλύτερη ποσότητα τέτοιων τροφίμων είχαν 37% μικρότερο κίνδυνο για καρκίνο του πνεύμονα σε σχέση με αυτούς που κατανάλωναν τη μικρότερη ποσότητα. Στο ανθρώπινο σώμα, η κρυπτοξανθίνη μετατρέπεται σε βιταμίνη Α και συνεπώς θεωρείται προβιταμίνη Α.  Όπως και με τις υπόλοιπες καροτίνες, η κρυπτοξανθίνη είναι ένα  αντιοξειδωτικό και μπορεί να συμβάλλει στην πρόληψη ζημιών στα κύτταρα και στο DNA από τις ελεύθερες ρίζες. Τροφές πλούσιες σε β-κρυπτοξανθίνη είναι οι κόκκινες πιπεριές, η  κολοκύθα, το καλαμπόκι, η παπάγια, το μανταρίνι, το πορτοκάλι, το ροδάκινο κ.α.

ΠΟΛΥΤΕΡΠΕΝΙΑ
Στην ομάδα αυτή ανήκουν τα κόμμεα
Εκτύπωση