Τι είναι αρωματικά φυτά
ΑΡΩΜΑΤΙΚΑ ΦΥΤΑ
Τα αρωματικά φυτά (culinary herbs) είναι μία ομάδα του φυτικού βασιλείου που διαχωρίζεται από τα υπόλοιπα λόγω της περιεκτικότητας τους σε αιθέρια έλαια. Τα αιθέρια έλαια μπορεί να είναι ταυτόχρονα και φαρμακευτικά. Ο κόσμος των φυτών περιλαμβάνει 350.000 διαφορετικά είδη από τα οποία τα 18.000 έχουν χαρακτηριστεί αρωματικά.
«τα αρωματικά φυτά περιέχουν αιθέρια έλαια που όταν ελευθερωθούν αναδύουν οσμή»
Οι αρχαιότερες μαρτυρίες χρήσης αρωματικών φυτών προέρχονται από τους Ασσύριους και τους Σουμέριους γεγονός που αποδεικνύεται από τα έργα τέχνης και γραπτά των πολιτισμών αυτών. Οι Αιγύπτιοι χρησιμοποιούσαν τα αρωματικά φυτά και τα αιθέρια έλαια τους είτε για λόγους αισθητικής και θεραπευτικής είτε για να αρωματίζουν την ατμόσφαιρα αλλά και ως συντηρητικά τροφίμων. Στην Παλαιά διαθήκη συγκαταλέγονται ανάμεσα στα προϊόντα μεγάλης αξίας όπως ο χρυσός και οι πολύτιμοι λίθοι. Στην αρχαία Βαβυλώνα δεν ήταν μόνο οι κρεμαστοί κήποι στους οποίους καλλιεργούνταν τα αρωματικά φυτά, που έκαναν την πόλη γνωστή αλλά και οι μεγάλοι κήποι στους οποίους καλλιεργούνταν για την παραγωγή αρτυμάτων.
Τα αρωματικά φυτά χαρακτηρίζονται από τη σύνθεση δευτερογενών μεταβολιτών χαμηλού μοριακού βάρους, τερπενικής συνήθως σύστασης, στους οποίους και οφείλουν το χαρακτηριστικό τους άρωμα. Τα πτητικά αυτά συστατικά απαντώνται σε μίγματα (αιθέρια έλαια), η σύσταση των οποίων μπορεί να παραλλάσει λόγω ενδογενών ή/και εξωγενών παραγόντων, προκαλώντας τη διαμόρφωση διαφορετικών χημειοτύπων για το ίδιο φυτό. Πέραν των αιθερίων ελαίων, τα αρωματικά φυτά συνθέτουν κι άλλες, λιγότερο πτητικές τερπενοειδείς και φαινολικές ουσίες. Ο βιολογικός ρόλος των δευτερογενών αυτών μεταβολιτών στο ίδιο το φυτό που τους συνθέτει, αλλά και οι πιθανές εφαρμογές τους σε διαφορετικά πεδία, αποτελούν αντικείμενο έρευνας. Είναι πλέον γνωστό ότι, τόσο οι τερπενοειδείς, όσο και οι φαινολικές ουσίες, συμμετέχουν στις αλληλεπιδράσεις του φυτού με το περιβάλλον του. Συγκεκριμένα, οι μεταβολίτες αυτοί: α) προσελκύουν άλλους οργανισμούς διευκολύνοντας την επικονίαση – μεταφορά σπόρων μακριά από το μητρικό φυτό, αλλά κυρίως β) έχουν απωθητική ή/και τοξική δράση σε θηρευτές, μικροοργανισμούς και άλλα φυτά συμμετέχοντας στους αμυντικούς μηχανισμούς των φυτών και γ) ενέχονται στην προστασία των φυτών από αβιοτικούς παράγοντες καταπόνησης, όπως υψηλή ένταση φωτός και
υπεριώδη ακτινοβολία.
Οι σπουδαιότερες οικογένειες αρωματικών φυτών είναι: Compositae, Lamiaceae, Lauraceae, Pinaceae, Rutaceae και Apiaceae και χαρακτηριστικοί αντιπρόσωποι είναι Βασιλικός, Δυόσμος, Ρίγανη , Δάφνη, Πράσο, Σχοινόπρασο, Εστραγγόν, Άνηθος ,Σέλινο, Μαϊντανός, Κρόκος, Σκόρδο, Ρίγανη, Μέντα κα.. Σύμφωνα με την τρέχουσα βιβλιογραφία, και ειδικότερα σε ότι αφορά την οικογένεια των Lamiaceae, οι ιδιότητες των δευτερογενών μεταβολιτών που έχουν διερευνηθεί στο εργαστήριο είναι κυρίως οι αντιμικροβιακές, οι εντομοαπωθητικές και οι αντιοξειδωτικές. Ο μεγαλύτερος όγκος των δημοσιεύσεων αναφέρεται στην αντιοξειδωτική δράση των δευτερογενών μεταβολιτών, η οποία στα Lamiaceae οφείλεται κυρίως στα φαινολικά τους συστατικά και δευτερευόντως στα τερπενοειδή.
Η αγορά αρωματικών φυτών ξεπερνά τα 20 δις ευρώ παγκοσμίως. Το ενδιαφέρον για τα αρωματικά φυτά αφορά τις φαρμακοβιομηχανίες και στη βιομηχανία καλλυντικών για την αξιοποίηση των αιθέριων ελαίων τους και στη βιομηχανία τροφίμων έχοντας ως κύρια πηγή τα ξηρά φύλλα (δρόγες) από όπου παρασκευάζονται ροφήματα ενώ παράλληλα χρησιμοποιούνται σε κονσερβοποιημένα προϊόντα, στη μαγειρική και στη ζαχαροπλαστική. Σε επίπεδο παραγωγής, ηγέτιδες χώρες είναι αυτές της Ασίας, ενώ σε επίπεδο κατανάλωσης οι ΗΠΑ, η Γερμανία, η Ιαπωνία και η Γαλλία. Η Τουρκία, η Αίγυπτος, η Τυνησία και το Ισραήλ παράγουν και εξάγουν μεγάλες ποσότητες αρωματικών φυτών και βοτάνων και προϊόντων τους.
Ενώ η Ελλάδα κλιματολογικά ευνοεί την καλλιέργεια αρωματικών φυτών και βοτάνων, η καλλιέργεια αρωματικών φυτών θεωρείται ως νέα μορφή καλλιέργειας και δεν έχει αναπτυχθεί επαρκώς. Στην Ελλάδα καλλιεργούνται περίπου 20.000 - 30.000 στρέμματα αρωματικών αλλά και φαρμακευτικών φυτών. Η συγκεκριμένη μορφή καλλιέργειας δύναται να αξιοποιήσει πολλές κατηγορίες εδαφών, ακόμη και ορεινών αλλά και μειονεκτικών περιοχών. Τα αρωματικά φυτά και βότανα δίνουν την ευκαιρία αντικατάστασης των χημικών ουσιών που χρησιμοποιούνται με φυσικές ουσίες που γίνονται όλο και πιο δημοφιλής στο ευρύ καταναλωτικό κοινό της Ελλάδας. Παράλληλα οι απαιτήσεις τους σε εισροές (φάρμακα και λιπάσματα) είναι μειωμένες καθώς μπορούν να καλλιεργηθούν ή να βιοκαλλιεργηθούν χωρίς να προσβάλλονται εύκολα από εχθρούς και ασθένειες.
Η εταιρεία Tettix A.E.B.E. είναι μια εμπορική, εισαγωγική και εξαγωγική εταιρεία που εμπορεύεται κάθε είδος αρωματικού φυτού συμβατικά και βιολογικά κάνοντας τεράστιες εισαγωγές αλλά και με συνεχή προσπάθεια να συνεργαστεί με Έλληνες παραγωγούς.
Τα αρωματικά φυτά (culinary herbs) είναι μία ομάδα του φυτικού βασιλείου που διαχωρίζεται από τα υπόλοιπα λόγω της περιεκτικότητας τους σε αιθέρια έλαια. Τα αιθέρια έλαια μπορεί να είναι ταυτόχρονα και φαρμακευτικά. Ο κόσμος των φυτών περιλαμβάνει 350.000 διαφορετικά είδη από τα οποία τα 18.000 έχουν χαρακτηριστεί αρωματικά.
«τα αρωματικά φυτά περιέχουν αιθέρια έλαια που όταν ελευθερωθούν αναδύουν οσμή»
Οι αρχαιότερες μαρτυρίες χρήσης αρωματικών φυτών προέρχονται από τους Ασσύριους και τους Σουμέριους γεγονός που αποδεικνύεται από τα έργα τέχνης και γραπτά των πολιτισμών αυτών. Οι Αιγύπτιοι χρησιμοποιούσαν τα αρωματικά φυτά και τα αιθέρια έλαια τους είτε για λόγους αισθητικής και θεραπευτικής είτε για να αρωματίζουν την ατμόσφαιρα αλλά και ως συντηρητικά τροφίμων. Στην Παλαιά διαθήκη συγκαταλέγονται ανάμεσα στα προϊόντα μεγάλης αξίας όπως ο χρυσός και οι πολύτιμοι λίθοι. Στην αρχαία Βαβυλώνα δεν ήταν μόνο οι κρεμαστοί κήποι στους οποίους καλλιεργούνταν τα αρωματικά φυτά, που έκαναν την πόλη γνωστή αλλά και οι μεγάλοι κήποι στους οποίους καλλιεργούνταν για την παραγωγή αρτυμάτων.
Τα αρωματικά φυτά χαρακτηρίζονται από τη σύνθεση δευτερογενών μεταβολιτών χαμηλού μοριακού βάρους, τερπενικής συνήθως σύστασης, στους οποίους και οφείλουν το χαρακτηριστικό τους άρωμα. Τα πτητικά αυτά συστατικά απαντώνται σε μίγματα (αιθέρια έλαια), η σύσταση των οποίων μπορεί να παραλλάσει λόγω ενδογενών ή/και εξωγενών παραγόντων, προκαλώντας τη διαμόρφωση διαφορετικών χημειοτύπων για το ίδιο φυτό. Πέραν των αιθερίων ελαίων, τα αρωματικά φυτά συνθέτουν κι άλλες, λιγότερο πτητικές τερπενοειδείς και φαινολικές ουσίες. Ο βιολογικός ρόλος των δευτερογενών αυτών μεταβολιτών στο ίδιο το φυτό που τους συνθέτει, αλλά και οι πιθανές εφαρμογές τους σε διαφορετικά πεδία, αποτελούν αντικείμενο έρευνας. Είναι πλέον γνωστό ότι, τόσο οι τερπενοειδείς, όσο και οι φαινολικές ουσίες, συμμετέχουν στις αλληλεπιδράσεις του φυτού με το περιβάλλον του. Συγκεκριμένα, οι μεταβολίτες αυτοί: α) προσελκύουν άλλους οργανισμούς διευκολύνοντας την επικονίαση – μεταφορά σπόρων μακριά από το μητρικό φυτό, αλλά κυρίως β) έχουν απωθητική ή/και τοξική δράση σε θηρευτές, μικροοργανισμούς και άλλα φυτά συμμετέχοντας στους αμυντικούς μηχανισμούς των φυτών και γ) ενέχονται στην προστασία των φυτών από αβιοτικούς παράγοντες καταπόνησης, όπως υψηλή ένταση φωτός και
υπεριώδη ακτινοβολία.
Οι σπουδαιότερες οικογένειες αρωματικών φυτών είναι: Compositae, Lamiaceae, Lauraceae, Pinaceae, Rutaceae και Apiaceae και χαρακτηριστικοί αντιπρόσωποι είναι Βασιλικός, Δυόσμος, Ρίγανη , Δάφνη, Πράσο, Σχοινόπρασο, Εστραγγόν, Άνηθος ,Σέλινο, Μαϊντανός, Κρόκος, Σκόρδο, Ρίγανη, Μέντα κα.. Σύμφωνα με την τρέχουσα βιβλιογραφία, και ειδικότερα σε ότι αφορά την οικογένεια των Lamiaceae, οι ιδιότητες των δευτερογενών μεταβολιτών που έχουν διερευνηθεί στο εργαστήριο είναι κυρίως οι αντιμικροβιακές, οι εντομοαπωθητικές και οι αντιοξειδωτικές. Ο μεγαλύτερος όγκος των δημοσιεύσεων αναφέρεται στην αντιοξειδωτική δράση των δευτερογενών μεταβολιτών, η οποία στα Lamiaceae οφείλεται κυρίως στα φαινολικά τους συστατικά και δευτερευόντως στα τερπενοειδή.
Η αγορά αρωματικών φυτών ξεπερνά τα 20 δις ευρώ παγκοσμίως. Το ενδιαφέρον για τα αρωματικά φυτά αφορά τις φαρμακοβιομηχανίες και στη βιομηχανία καλλυντικών για την αξιοποίηση των αιθέριων ελαίων τους και στη βιομηχανία τροφίμων έχοντας ως κύρια πηγή τα ξηρά φύλλα (δρόγες) από όπου παρασκευάζονται ροφήματα ενώ παράλληλα χρησιμοποιούνται σε κονσερβοποιημένα προϊόντα, στη μαγειρική και στη ζαχαροπλαστική. Σε επίπεδο παραγωγής, ηγέτιδες χώρες είναι αυτές της Ασίας, ενώ σε επίπεδο κατανάλωσης οι ΗΠΑ, η Γερμανία, η Ιαπωνία και η Γαλλία. Η Τουρκία, η Αίγυπτος, η Τυνησία και το Ισραήλ παράγουν και εξάγουν μεγάλες ποσότητες αρωματικών φυτών και βοτάνων και προϊόντων τους.
Ενώ η Ελλάδα κλιματολογικά ευνοεί την καλλιέργεια αρωματικών φυτών και βοτάνων, η καλλιέργεια αρωματικών φυτών θεωρείται ως νέα μορφή καλλιέργειας και δεν έχει αναπτυχθεί επαρκώς. Στην Ελλάδα καλλιεργούνται περίπου 20.000 - 30.000 στρέμματα αρωματικών αλλά και φαρμακευτικών φυτών. Η συγκεκριμένη μορφή καλλιέργειας δύναται να αξιοποιήσει πολλές κατηγορίες εδαφών, ακόμη και ορεινών αλλά και μειονεκτικών περιοχών. Τα αρωματικά φυτά και βότανα δίνουν την ευκαιρία αντικατάστασης των χημικών ουσιών που χρησιμοποιούνται με φυσικές ουσίες που γίνονται όλο και πιο δημοφιλής στο ευρύ καταναλωτικό κοινό της Ελλάδας. Παράλληλα οι απαιτήσεις τους σε εισροές (φάρμακα και λιπάσματα) είναι μειωμένες καθώς μπορούν να καλλιεργηθούν ή να βιοκαλλιεργηθούν χωρίς να προσβάλλονται εύκολα από εχθρούς και ασθένειες.
Η εταιρεία Tettix A.E.B.E. είναι μια εμπορική, εισαγωγική και εξαγωγική εταιρεία που εμπορεύεται κάθε είδος αρωματικού φυτού συμβατικά και βιολογικά κάνοντας τεράστιες εισαγωγές αλλά και με συνεχή προσπάθεια να συνεργαστεί με Έλληνες παραγωγούς.
